There are no translations available.
โครงการอนุรักษ์พันธุ์กรรมพืชภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน
จังหวัดหนองคาย
ความเป็นมา
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีสายพระเนตรอันกว้างและยาวไกล ทรงเห็นความสำคัญ ของการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช โดยทรงเริ่มดำเนินงานพัฒนาและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2503 เป็นต้นมา โดยมีพระราชดำริให้ดำเนินการสำรวจรวบรวมปลูกดูแลรักษาพันธุ์พืชต่างๆ ที่หาอยากและกำลังจะหมดไป
ต่อมาในปี พ.ศ. 2535 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้ทรงสานพระราชปณิธาน ต่อโดยมีพระราชดำริกับ นายแก้วขวัญ วัชโรทัย เลขาธิการสำนักพระราชวัง ให้ดำเนินการอนุรักษ์พืชพันของประเทศ โดยพระราชทานให้โครงการส่วนพระองค์ฯ สวนจิตรลดาเป็นผู้ดำเนินการ จัดสร้างธนาคารพืชพรรณขึ้น ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2536 เป็นต้นมา
จังหวัดหนองคาย จึงได้จัดหาพื้นที่ป่าที่มีความเหมาะสมที่จะอนุรักษ์พันธุ์พืช – สมุนไพร มิให้สูญพันธุ์ไป โดยจัดทำสวนป่ารวบรวมพันธ์พืช ในท้องที่จังหวัดหนองคาย โดยคัดเลือกเอาป่าบริเวณ ๓ทอกน้อย บ้านภูสวาท ตำบลหนองเดิ่น อ.บุ่งคล้า จังหวัดหนองคาย ซึ่งมีลักษณะภูมิประเทศครอบคลุมสภาพต่าง ๆ ทั้งเป็นที่ราบ หน้าผา ดานหิน ที่ลุ่มน้ำขัง สภาพป่า มีทั้งป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง และป่าบุ่ง - ป่าทาม ในเนื้อที่ 2,115 ไร่ มีความหลากหลายทางชีวภาพมาก มีพันธุ์ไม้หลัก ๆ ไผ่กว่า 10 ชนิด ประดู่ มะค่าโมง ตะเคียนหิน ตะเคียนทอง ยางนา ชิงชัน พะยูง คายโซ่ มะพอก ฯลฯ สมุนไพร ได้แก่ เป้าใหญ่ เป้าน้อย ดีหมี อ้อยสามสวน กำลังเสือโคร่ง ม้ากระทืบโรง หมากแน่ง สามสิบสองปานดง ฯลฯ
หลักการและเหตุผล
เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่า การพัฒนาประเทศที่ผ่านมาได้นำทรัพยากรธรรมชาติไปใช้เกินขีดจำกัด กรอปกับความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ทำให้หลายปีที่ผ่านมา โลกได้สูญเสีย ความหลากหลายทางพันธุกรรมพืชไปอย่างรวดเร็ว ประเทศไทยเป็นแหล่งพันธุกรรมพืช ที่สำคัญแห่งหนึ่งของโลก ที่ประสพปัญหาเช่นเดียวกับประเทศอื่นๆ ทั่วโลก ที่จำนวนประชากรได้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และมนุษย์ได้บุกรุกเข้าไปทำลาย เปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อม ทำให้ระบบนิเวศวิทยาของพืชเปลี่ยนไป จนพืชบางชนิดได้มีการเสี่ยม และสูญพันธุ์ ( Genetic drift or Genetic erosion ) ไปเป็นจำนวนมาก
ในการเพิ่มผลผลิตในการปลูกพืชนั้น การใช้พันธุ์ดีเป็นสิ่งจำเป็น และเป็นปัจจัยที่สำคัญยิ่ง ผลผลิตจะสูงขึ้น หากรู้จักใช้พันธุ์ที่ดี มีความด้านทานต่อโรคและแมลง ซึ่งพันธุ์ที่ดีส่วนใหญ่ ได้จากการปรับปรุงสายพันธ์ให้ดีขึ้น โดยรวบรวมเอาลักษณะดีจากหลายๆ แหล่งพันธุ์มารวมเป็นพันธุ์เดียวกัน แต่วัสถุดิบเพื่อการปรับปรุงที่สำคัญที่สุดคือ “ เชื้อพันธุ์พืช “ การเสาะหาเชื้อพันธุ์แปลก ๆ ใหม่ ๆ จากแหล่งทรัพยากรพืช ( Plant Genetic Resources ) ต่าง ๆ นำมาปลูกเพื่ออนุรักษ์สายพันธุ์ และบำรุงรักษาพันธุ์ ที่มีอยู่แล้วให้คงไว้เป็นพ่อพันธุ์ - แม่พันธุ์ เพื่อประโยชน์ในการปรับปรุงพันธุ์
วัตถุประสงค์
- เพื่อทูลเกล้าฯ ถวายเป็นสงวนแหล่งพันธุกรรมพืชเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
- อนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้เกิดความยั่งยืน
- ศูนย์รวบรวมพันธุ์พืช และสมุนไพรที่สำคัญของท้องถิ่น และ ในประเทศ
- เป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้ และวิจัยเกี่ยวกับพันธุ์กรรมพืช
- เป็นแหล่งขยายพันธ์พืชและสมุนไพร ให้แก่ชุมชน
- เพื่อส่งเสริมและพัฒนาอาชีพเกี่ยวเนื่องกับป่าไม้ สมุนไพร ให้เหมาะสมกับศักยภาพ ตามภูมิสังคม และภูมิปัญญาท้องถิ่น อย่างยั่งยืน
7. เป้าหมายของโครงการ
- อนุรักษ์สภาพป่าเดิม และปลูกป่าเสริมในพื้นที่ที่ถูกบุกรุก
- ราษฎรเรียนรู้การใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่อย่างจำกัด อย่างเหมาะสม ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด และยั่งยืน
- เป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ จังหวัดหนองคาย
- เป็นแหล่งผลิต – แจกจ่าย พันธุ์พืช และสมุนไพรที่มีคุณภาพ ตรงตามความต้องการของราษฎร ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน
- ราษฎรมีอาชีพเสริม จากสมุนไพรที่เพาะปลูกขึ้นเอง รวมถึงการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นผสม ผสาน บูรณาการ กับองค์ความรู้ใหม่ เพิ่มมูลค่า เพื่อพัฒนาสู่การแข่งขัน เชิงการค้า
- ราษฎรมีอาชีพเสริมจากการปลูกไม้โตเร็วในพื้นที่ไม่เหมาะสม (ป่าบุ่ง – ป่าทาม ที่เสื่อมสภาพ)
|