โครงการพัฒนาป่าไม้และระบบนิเวศป่าพรุในพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง
อันเนื่องมาจากพระราชดำริ พื้นที่ ที่ 2

ความเป็นมาและพระราชดำริ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชดำริเกี่ยวกับการแก้ไขป้ญหาและการพัฒนาพื้นที่ลุ่มปากพนัง เพื่อช่วยเหลือราษฎรหลายครั้ง ครั้งแรกเมื่อเดือนธันวาคม 2531 หลังจากเกิดน้ำท่วมใหญ่เมื่อเดือนพฤศจิกายน ครั้งต่อมาเมื่อวันที่ 9 และ 11 ตุลาคม 2535 ณ สถานีสูบน้ำบ้านโคกกูแว ตำบลพร่อน อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส และสถานีสูบน้ำบ้านตอหลัง อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานพระราชดำริให้กรมชลประทานพิจารณาก่อสร้างประตูระบายน้ำปากพนัง ที่อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช เพื่อป้องกันน้ำเค็มรุกล้ำและเก็บกักน้ำจืด พร้อมกับการก่อสร้างระบบคลองระบายน้ำเพื่อบรรเทาปัญหาน้ำท่วม และระบบการกระจายน้ำเพื่อการเพาะปลูกในพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง และครั้งสำคัญที่สุดเมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2536 ได้พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้คณะกรรมการบริหารโครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เข้าเฝ้าฯ ณ พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ ได้พระราชทานพระราชดำริเพิ่มเติมว่า “...ทำประตูน้ำที่ปากแม่น้ำห่างจากอำเภอปากพนังประมาณ 3 กิโลเมตร ก็พิจารณาว่าจะแก้ปัญหาทั้งหมดซึ่งหมายความว่าเป็นกุญแจสำคัญของโครงการฯ จะแก้ไขปัญหาตั้งแต่น้ำแล้ง น้ำท่วม น้ำเค็ม และสามารถที่จะให้ประชาชนมีน้ำบริโภค และน้ำทำการเกษตร...แม้ว่าประตูน้ำอันเดียวนี้จะไม่แก้ไขปัญหาทั้งหมด ซึ่งจะต้องสร้างหรือทำโครงการต่อเนื่อง หากแต่ว่าเป็นจุดเริ่มต้นของการแก้ไขปัญหาทั้งหมด จากอันนี้จะทำอะไรๆ ได้ทุกอย่าง และแยกออกมาเป็นโครงการฯ...”

เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน 2545 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรโครงการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติฯ ของบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) อำเภอปราณบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ได้พระราชทานพระราชดำริ ความสรุปว่า ให้พิจารณาก่อสร้างอาคารบังคับน้ำ เพื่อควบคุมระดับน้ำในพรุควนเคร็งให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม เพื่อไม่ให้เกิดไฟไหม้พรุ

พื้นที่ตั้งและสภาพพื้นที่โครงการ

ป่าสงวนแห่งชาติ ป่าบ้านกุมแป  ป่าบ้านในลุ่ม  และป่าพรุควนเคร็ง ท้องที่ หมู่ที่ 10  ตำบลสวนหลวง  อำเภอเฉลิมพระเกียรติ  จังหวัดนครศรีธรรมราช

วัตถุประสงค์และเป้าหมาย

1. เพื่อจัดตั้งศูนย์ประสานงานควบคุมไฟป่า
2. เพื่ออบรมพัฒนาสร้างจิตสำนึกแก่ประชาชนให้มีความรู้ความเข้าใจในการบริหารจัดการทรัพยากรป่าไม้
3. เพื่อจัดตั้งหมู่บ้านรักษ์ป่าพรุ และอาสาสมัครป้องกันไฟป่าพรุ
4. รวบรวม ขยายพันธุ์ไม้ และภูมิปัญญาท้องถิ่น รวมทั้งส่งเสริมพัฒนาอาชีพป่าไม้ ตามแนวพระราชดำริ

ระยะเวลาดำเนินการและผลการดำเนินงาน

1 ปี (ปีงบประมาณ 2551)